همه چیز درباره عمل لاغری (توضیح انواع عمل لاغری + بررسی مزایا و معایب)

متاسفانه چاقی و اضافه وزن از جمله مشکلاتی هستند که زندگی را برای بشر سخت تر کرده اند. اما خوشبختانه روش های مختلف و زیادی برای درمان این معضلات وجود دارد که افراد می توانند بر اساس وضعیت و شرایط خود یک روش موثر را امتحان کنند. احتمالا تاکنون اسم عمل لاغری به گوشتان خورده باشد. این در واقع یکی از روش های جدید کاهش وزن است که می تواند در برخی افراد معجزه کرده و نه تنها چاقی را درمان می کند بلکه باعث بهبود بیماری های مرتبط با چاقی نیز می شود. این مقاله را بخوانید تا به طور کامل با انواع عمل لاغری بیشتر آشنا شوید و ببینید آیا چنین روشی برای شما هم معجزه گر خواهد بود یا خیر!

عمل لاغری چیست؟

عمل لاغری یا باریاتریک به مجموعه‌ ای از تکنیک های جراحی‌ ها اطلاق می‌ شود که با هدف کاهش وزن و بهبود مشکلات مرتبط با چاقی انجام می‌ شوند. این جراحی‌ ها شامل چندین روش مختلف مانند بای پس معده (گاستریک بای پس)، اسلیو گاسترکتومی (کوچک کردن معده)، باندینگ معده (قرار دادن حلقه در اطراف معده) و دئودنال سوئیچ (بای پس روده) و … هستند. هر کدام از این روش‌ها به نحوی خاص عملکرد دستگاه گوارش را تغییر می‌دهند تا با کاهش حجم معده یا تغییر مسیر جذب مواد غذایی، به کاهش وزن بیمار کمک کنند.

عمل جراحی لاغری معمولاً در مواردی انجام می‌ شود که روش‌ های دیگر کاهش وزن مانند رژیم غذایی و ورزش نتوانسته‌ اند آنطور که باید، مؤثر باشند. جراحی باریاتریک معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌ شود و بیمار باید پس از عمل مدتی را در بیمارستان بگذراند تا از بهبود کامل و عدم وجود عوارض جدی اطمینان حاصل شود. مراقبت‌های پس از عمل شامل تغییرات اساسی در سبک زندگی، رژیم غذایی و پیگیری‌های منظم پزشکی است.

با 2 رویکرد اصلی عمل لاغری بیشتر آشنا شوید

هدف اصلی عمل جراحی لاغری کاهش وزن و بهبود مشکلات مرتبط با چاقی است که از طریق دو مکانیسم اصلی انجام می‌شود:

1. کاهش حجم معده

در این روش، با کاهش حجم معده، میزان غذایی که فرد می‌ تواند در هر وعده مصرف کند به طور قابل توجهی کاهش می‌ یابد. این کاهش حجم معده، باعث می‌ شود که فرد سریع‌ تر احساس سیری کند و در نتیجه، میزان کالری مصرفی روزانه‌ اش کاهش یابد. روش‌های مختلفی برای این منظور وجود دارد، از جمله اسلیو گاسترکتومی که در آن بخش بزرگی از معده برداشته می‌شود، و باندینگ معده که در آن یک حلقه قابل تنظیم دور معده قرار داده می‌شود.

2. کاهش میزان جذب مواد مغذی و کالری‌ها.

روش دوم نیز بر اساس تغییر مسیر بخشی از روده برای کاهش جذب مواد مغذی و کالری‌ ها است. در این روش‌ ها، بخشی از روده کوچک به نحوی تغییر مسیر داده می‌ شود که مواد غذایی و کالری‌ ها به مقدار کمتر جذب شوند. یکی از متداول‌ترین روش‌ های برای رسیدن به این هدف، بای پس معده است که در آن یک کیسه کوچک در قسمت بالای معده ایجاد می‌ شود و به طور مستقیم به بخش میانی روده کوچک متصل می‌ شود. این کار باعث می‌ شود که مواد غذایی مسیری کوتاه‌ تر را طی کرده و کمتر جذب شوند. این دو مکانیسم در کنار هم به کاهش وزن پایدار و بهبود بیماری‌ های مرتبط با چاقی کمک می‌ کنند.

شیوه انجام عمل لاغری چگونه است؟

امروزه تمام انواع عمل لاغری با استفاده از روش لاپاراسکوپی انجام می‌ شوند. در این روش، برخلاف روش‌ های قدیمی که برش‌های بزرگی روی شکم ایجاد می‌ شد، تنها برش‌ های کوچکی در چند نقطه از شکم زده می‌ شود و ابزار های باریک و بلندی از طریق این برش‌ ها وارد شکم می‌ شوند تا جراح بتواند عمل را انجام دهد. این روش ایمن‌ تر است و نه تنها زمان عمل را کاهش می‌ دهد، بلکه دوره بهبودی و نقاهت را نیز به شدت تسریع می‌ بخشد. علاوه بر این، کاهش درد و ناراحتی پس از عمل و کاهش خطر عفونت از دیگر مزایای این روش است.

شرایط افراد واجد شرایط برای عمل لاغری

افراد واجد شرایط برای جراحی لاغری معمولاً آن‌ هایی هستند که دارای شاخص توده بدنی (BMI) بسیار بالا و مشکلات پزشکی مرتبط با چاقی اند. به طور کلی، شرایطی که پزشکان برای انتخاب کاندیدا های مناسب در نظر می‌ گیرند عبارتند از:

• شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بالاتر: این سطح از BMI نشان‌ دهنده چاقی مفرط است و معمولاً برای افرادی در نظر گرفته می‌ شود که سایر روش‌ های کاهش وزن برای آن‌ها ناکام بوده است.
• BMI بین 35 تا 39.9 با حداقل یک بیماری مرتبط با چاقی: این شامل بیماری‌ هایی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا، آپنه خواب، بیماری‌ های قلبی و مشکلات مفصلی می‌ شود که به طور مستقیم با چاقی مرتبط هستند و کیفیت زندگی شخص را تحت تاثیر قرار داده اند.

🎯 این نوشته رو از دست ندید: سریع ترین روش محاسبه شاخص توده بدنی یا BMI

ارزیابی‌ های پزشکی و روانی برای کاندیداها

علاوه بر شاخص توده بدنی، بیماران باید تحت ارزیابی‌ های پزشکی و روانی نیز قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که عمل لاغری برای آن‌ها مناسب است. شرایط و معیارهای زیر معمولاً در این ارزیابی‌ ها مورد توجه قرار می‌ گیرند:

• سابقه تلاش‌ های ناکام برای کاهش وزن: بیماران باید نشان دهند که تلاش‌ های مکرر برای کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش انجام داده‌ اند ولی موفقیت‌ آمیز نبوده‌.
• ارزیابی سلامت روانی: اطمینان از اینکه بیمار از نظر روانی آماده پذیرش تغییرات بزرگ در سبک زندگی و رژیم غذایی پس از جراحی است. زیرا اختلالات روانی جدی یا عدم تعهد به تغییرات لازم می‌ تواند مانع انجام جراحی شود.
• آمادگی برای پیگیری‌های منظم پزشکی: بیمار باید تعهد به پیگیری‌ های منظم پزشکی پس از عمل لاغری، تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی را نشان دهد تا از موفقیت و ایمنی طولانی‌ مدت جراحی اطمینان حاصل شود.

این ارزیابی‌ها به پزشکان کمک می‌ کنند تا اطمینان حاصل کنند که عمل جراحی لاغری بهترین گزینه برای بهبود سلامتی و کیفیت زندگی بیمار است. در غیر این صورت هیچکدام از روش های جراحی چاقی برای بیمار انجام نخواهد شد.

مزایای عمل لاغری چیست؟

انجام انواع جراحی های چاقی می تواند مزایای زیادی برای افراد به دنبال داشته باشد. از میان انبوهی از این مزایای، موارد زیر را بررسی کرده ایم زیرا این ها بیشترین مزایایی هستند که افراد پس از جراحی لاغری تجربه می کنند:

کاهش وزن سالم

افرادی که تحت عمل جراحی لاغری قرار می گیرند، به دلیل کاهش اشتها و افزایش احساس سیری، اغلب به کاهش وزن زیادی دست می یابند. انجمن آمریکایی جراحی متابولیک و چاقی (ASMBS) اعلام کرده است که حدود 90 درصد از بیمارانی که یک عمل لاغری انجام داده اند به طور میانگین بالای 50 درصد از وزن اضافی خود را از دست می دهند و اغلب این افراد برخلاف سایر روش های کاهش وزن، هیچوقت دوباره به وزن سابق دست پیدا نمی کنند.

کاهش خطرات بیماری ها قلبی و عروقی

چاقی به شدت با افزایش احتمال بیماری قلبی مرتبط است. اما خبر خوب این است که کاهش وزن این خطر را به همراه خطر سکته کاهش می دهد. نتیجه تحقیقات مشخص کرده که افرادی که عمل لاغری انجام داده اند بیشتر از سایرین با احتمال سکته و سایر بیماری های قلبی و عروقی روبرو هستند و اغلب نیاز به مصرف دارو بعد از جراحی در آن ها کاهش میاید.

درمان دیابت نوع 2

اضافه وزن اغلب پیش شرط دیابت نوع 2 است که به آن دیابت دیررس هم می گویند است. یک مطالعه اخیر توسط کلینیک کلیولند نشان می دهد که این شکل از بیماری گاهی اوقات همراه با کاهش وزن قابل توجه بعد از عمل لاغری وارد روند بهبودی و حتی گاها درمان کامل می شود.

🎯 این نوشته رو از دست ندید: دیابت نوع ۲ چیست؟ (علل، علائم اصلی و روش درمان دیافت نوع دو)

بهبود عملکرد مفاصل بدن

حمل وزن اضافی ناشی از چاقی مفرط می تواند برای مفاصل سخت و غیرقابل تحمل باشد. بیمارانی که عمل جراحی لاغری انجام می دهند معمولا کاهش درد مزمن و بهبود عملکرد مفاصل را پس از عمل گزارش می کنند بنابراین بهبود عملکرد مفاصل یکی از مهمترین مزایای عمل لاغری است.

افزایش احتمال باروری در مردان و زنان

نشان داده شده است که کاهش چربی های بدن و کلا درمان چاقی باعث افزایش باروری در زنان و مردان می شود. زنانی که عمل لاغری انجام می دهند 1 تا 1.5 سال بعد از عمل می توانند اقدام به بارداری کنند و اینبار شانس آن ها برای باروری چندین برابر بیشتر از دوران چاقی خواهد بود.

🎯 این نوشته رو از دست ندید: آیا احتمال بارداری بعد از اسلیو معده بیشتر می شود؟ (از شایعه تا واقعیت)

درمان آپنه خواب

آپنه خواب یک اختلال تنفسی است که با چاقی تشدید می شود. بازگرداندن وزن بدن به محدوده سالم و توصیه شده، علائم آپنه را کاهش می دهد و گاهی اوقات می تواند نیاز به دستگاه CPAP را در طول خواب کاهش دهد.

رفع سایر مشکلات پزشکی

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کاهش وزن اضافی با انواع عمل لاغری می‌تواند سایر شرایط پزشکی مشکل‌ساز از جمله سندرم متابولیک، بیماری کیسه صفرا و عوارض مرتبط با بارداری را از بین ببرد یا حداقل کاهش دهد.

بهبود سلامت روانی

یکی از بزرگترین مزایای عمل لاغری افزایش سلامت روان و بهبود برخی از مشکلات روانی مرتبط با چاقی (مانند افسردگی) است. بعد از انجام جراحی لاغری بیماران ممکن است کمتر مستعد اضطراب و افسردگی باشند و بیشتر به دنبال فعالیت های مثبت زندگی باشند.

میزان کاهش وزن بعد از جراحی لاغری چقدر است؟

بعد از انجام انواع عمل لاغری انتظار می رود که به صورت میانگین 40 تا 50 درصد اضافه وزن کاهش یابد. در برخی عمل ها مانند عمل اسلیو معده بین 60 تا 100 درصد اضافه وزن افراد نیز کاهش پیدا می کند.

هزینه عمل لاغری چقدر است؟

بسته به چند عامل هزینه جراحی لاغری متغییر است. اولین و مهمترین عامل نوع عمل جراحی است. عمل های ساده ای مانند حلقه معده معمولا هزینه کمتری دارند ولی عمل های پیچیده ای مثل اسلیو و بای پس قطعا هزینه بیشتری در بر می گیرد.

در حال حاظر هزینه عمل لاغری به صورت بازه ای بین 70 تا 120میلیون تومان متغییر است. شما می توانید برای اطلاع از تعرفه اسلیو معده به صفحه هزینه اسلیو معده مراجعه کنید.

انواع جراحی لاغری کدامند؟

تعداد تکنیک های کاهش وزن به روش جراحی زیاد است و شاید تاکنون بیش از 50 نوع عمل در نظر گرفته شده باشد. اما مهمترین و شناخته شده ترین انواع عمل لاغری این ها هستند:

اسلیو معده

در حال حاظر اسلیو معده (Gastric Sleeve)  جدیدترین روش جراحی لاغری در دنیا است. در این عمل تا 80 درصد از حجم اولیه معده برداشته شده و به طور کامل از حفره شکم خارج می شود.

بعد از انجام این عمل افراد کم کم و در طول 2 سال وزن زیادی از دست می دهند. بیشترین میزان کاهش وزن در 6 ماه اول رخ می دهد. بین 1 تا 2 سال تقریبا بین 70 تا 100 درصد اضافه وزن از بین می رود. اسلیو معده ایمنترین روش جراحی لاغری نیز شناخته می شود.

بای پس معده

عمل لاغری بای پس معده (Gastric Bypass) یک روش محدود کننده دریافت و جذب مواد غذایی است. در این روش بخش زیادی از معده و بخشی از ابتدای روده باریک از مسیر گوارش کنار گذاشته شده و غذا از این بخش ها اصطلاحا میانبر زده و قرار نیست در تمام معده و روده عبور کند.

در این عمل جراحی لاغری، در بخش فوقانی معده (کمی پایین تر از دریجه بین مری و معده) معده به دو بخش تقسیم می شود. اینکار با کمک منگنه معده صورت میگیرد و عملا معده به دو کیسه جدید کوچک و بزرگ تقسیم می شود.

علاوه بر معده، روده نیز در فاصله کمی بعد از دوازدهه بریده می شود. آن سری که به روده متصل است را برداشته و به کیسه کوچک در بخش فوقانی معده متصل می کنند. سپس سری که به معده متصل شده را مجدد از کنار، به روده وصل می کنند. در این عمل لاغری بعد از خوردن مقدار کمی غذا، خیلی سریع احساس سیری خواهید کرد و تا چند ساعت به احساس سیری ادامه می دهید. با دور زدن بخشی از روده کوچک، جذب کالری را محدود می کنید.

پلیسه معده

پلیسه یا پلیکاسیون معده (Gastric Plication) یک شیوه نسبتا جدید عمل لاغری است که به روش لاپاراسکوپی انجام می شود. در طول این عمل بدون ایجاد هرگونه برش، یک چین (به صورت فرورفتگی) در معده ایجاد شده و دو لبه ایجاد شده به هم بخیه می شوند. اینکار یک بار دیگر در همان ناحیه انجام می شود و دوباره بخیه زده خواهد شد.

با عمل جراحی پلیسه معده، حجم معده تا 70 درصد کاهش پیدا می کند و در نتیجه افراد تمایل دارند تا غذای کمتری بخورند و به این ترتیب پس از عمل کم کم وزنشان کم می شود.

بر خلاف سایر عمل های لاغری دیگر  که در آن معده تا حدی برداشته می‌شود و سیستم گوارشی به‌طور شدیدی تنظیم می‌شود، جراحی لاغری پلیسه معده برگشت‌پذیر است. همچنین مانند جراحی های کاهش وزن تهاجمی تری مانند بای پس ها، در جذب مواد مغذی تداخلی ایجاد نمی کند. این عمل حدود 40 دقیقه تا دو ساعت طول می کشد و اگرچه یک روش سرپایی نیست، اما بیمار فقط باید یک یا دو روز در بیمارستان بماند.

باندینگ یا حلقه معده

ارزانترین عمل لاغری باندینگ معده (Gastric Banding) است که به آن عمل لاغری حلقه معده نیز گفته می شود. این در واقع یکی از انواع عمل لاغری و کاهش وزن است که در طی آن یک نوار بادی در اطراف قسمت فوقانی معده قرار می گیرد.

قرار دادن این حلقه در بخش فوقانی معده در فاصله کمی بعد از دریچه بین مری و معده، باعث می شود که معده به دو بخش کوچک و بزرگ تقسیم شود. اینکار باعث می شود که میزان غذایی دریافتی در طول هر وعده غذایی کاهش یابد یا محدود شود.

انجام عمل لاغری باندینگ معده نه تنها باعث می شود افراد غذای کمتری بخورند، بلکه به دلیل تاثیر گذاشتن بر روی زمان تخلیه معده باعث افزایش سیری و کاهش گرسنگی نیز می شود. در نتیجه، می توانید با محدود کردن غذای خود، کاهش اشتها و کند کردن هضم، به کاهش وزن پایدار برسید. عمل حلقه معده باند معمولاً به دلیل سرعت بالاتر عوارض و کاهش وزن کندتر نسبت به سایر روش ها ترجیح داده نمی شود.

سایر انواع عمل لاغری دیگر این ها هستند:

• ساسی بای پس معده
• بای پس روده
• مینی بای پس معده
• بالون معده (پر عوارض و منسوخ شده)
• گاستروپلاستی
• و ….

عوارض جراحی لاغری چیست؟

هر عملی (چه لاغری و چه غیر لاغری) همراه با عوارض احتمالی خواهد بود. این عوارض نیز معمولا در نتیجه واکنش بدن به ایجاد تغییرات جدید خواهد بود. در خصوص عوارض عمل لاغری باید گفت که هم در کوتاه مدت و هم در درازمدت ممکن است تعدادی عارضه تجربه شود. اما خبر خوب این است که اگر جراح لاغری شما باتجربه باشد و کاملا در این زمینه حرفه ای برخورد کند عوارض عمل لاغری برای شما کاهش پیدا خواهد کرد یا اصلا با آن ها روبرو نخواهید شد.

برخی از عوارض احتمالی جراحی لاغری که ممکن است رخ بدهد یا خیر این ها هستند:

• حالت نهوع و استفراغ
• سرگیجه
• درد
• سندروم دامپینگ
• ریزش مو
• کاهش جذب برخی مواد مغذی مورد نیاز بدن
• احتمال نشست از خط منگنه
• عفونت زخم
• ایجاد لخته
• و …

لازم به ذکر است که در صورت بروز هر کدام از موارد بالا راه حل درمانی وجود دارد. به عنوان مثال برای تسکین دردهای احتمالی مسکن دریافت می کنید، برای کاهش جذب مواد مغذی مکمل میگیرید و آنتی بیوتیک احتمال عفونت را کاهش می دهد. همچنین در صورت بروز لخته با تجویز دارو لخته از بین می رود. در این بین احتمال نشست معده نیاز به عمل مجدد خواهد داشت که چندان طول نخواهد کشید.

کدامیک از جراحی های لاغری برای من مناسب تر است؟

حقیقت آن است که نمی توان به طور مستقیم و بدون داشتن اطلاعات کافی در مورد وضعیت خاص شما، تاریخچه پزشکی، سابقه بیماری‌ها و سایر عوامل مربوطه، تشخیص داد که بهترین روش جراحی لاغری برای شما بهتر است. تعیین نوع عمل جراحی لاغری مناسب برای شما نیاز به مشاوره حضوری با پزشک متخصص یا جراح باریاتریک دارد.

لطفاً با مراجعه به یک پزشک متخصص یا جراح باریاتریک، از نزدیک با ایشان مشورت کنید. پزشک شما براساس تحقیقات و بررسی‌های کامل، وضعیت شما را ارزیابی کرده و نوع عمل جراحی لاغری مناسب را برای شما تعیین خواهد کرد. او می‌تواند به شما توضیح دهد کدام یک از روش‌هایی که در این مقاله اشاره شد (مانند اسلیو گاسترکتومی یا بایپس معده و ….) برای شما مناسبتر است و بهترین نتیجه را برایتان در بر خواهد داشت.

پاسخ به سوالات رایج درباره انواع عمل لاغری

برخی از مهم ترین سوالاتی که ممکن است در خصوص عمل های لاغری براش افراد پیش بیاید در این بخش پاسخ داده شده اند. چنانچه شما هم سوالی دارید حتما در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت به آن ها پاسخ داده شود.